Από τη Nike έως τον Κριστιάνο: Οι δασμοί του Τραμπ απειλούν κολοσσούς του παγκόσμιου αθλητισμού
Ο Αλμπέρ Καμύ ό,τι γνώριζε περί ηθικής το όφειλε στο ποδόσφαιρο. Ασχέτως αν αυτό είχε εθιστικές τάσεις και παρενέργειες ως «το όπιο του λαού». Για το δημοφιλέστερο σπορ έγινε μέχρι και πόλεμος για εκατό ώρες (Ελ Σαλβαδόρ-Ονδούρα, 1969). Ο Εντουάρντο Γκαλεάνο έχει δει και τις δύο πλευρές: «Τη σκιά και το φως».
Ακόμα και οι άμεσα εμπλεκόμενοι, οι πρωταγωνιστές του αγωνιστικού χώρου, κάποιοι έπαιξαν για τη φανέλα, κάποιοι για τη δόξα (τα λεφτά και τις γυναίκες) και κάποιοι άλλοι, όπως ο Ερίκ Καντονά, έπαιξαν «ενάντια στην ιδεολογία της ήττας». Έχουμε λοιπόν την ατομική ηθική, την επίδραση στην κοινωνία και τη δράση που φέρνει αντίδραση. Ακόμα και απέναντι σε έννοιες που ξεπερνούν τα όρια του γηπέδου.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν υπάρξει μέσω προπαγάνδας (Βερολίνο, 1936), τόπος διαμαρτυρίας με διάφορες μορφές, όπως το μποϊκοτάζ (1980, 1984), ενώ στα αμερικάνικα πρωταθλήματα, ειδικά στο NBA και το NFL, υπήρξαν και οι στιγμές μιας κάποιας κινητοποίησης κατά φαινομένων όπως η αστυνομική βία ή υπέρ της φυλετικής ισότητας.
Ο αθλητισμός γενικά, από μία απλή πράξη όπου κάποιοι παίζουν για τη χαρά της συμμετοχής, έγινε μοχλός που απλώς ένα άγγιγμα είναι ικανό να φέρει ντόμινο εξελίξεων σε μία περιοχή, σε ένα κράτος, σε μία ήπειρο. Σε όλο τον κόσμο. Πόσο μάλλον από τη στιγμή που πλέον εκπροσωπεί ένα προνομιακό πεδίο τεράστιων επενδύσεων.
Δισεκατομμυριούχοι εμπλέκονται, αρκετοί εκ των οποίων φιγουράρουν στις λίστες με τους πιο πλούσιους ανθρώπους επί Γης. Πλέον, επενδύονται στον κλάδο μέχρι και κρατικά κεφάλαια από την Μέση Ανατολή, όπως και αμέτρητα λεφτά από μπίζνες που χρειάζονται «καθαριότητα», ενώ την ίδια ώρα εταιρείες «κολοσσοί» στηρίζουν την παραγωγή και τις πωλήσεις τους πάνω στα σπορ. Τα πάντα λοιπόν και στον αθλητισμό έχουν να κάνουν με τους τρεις κεντρικούς άξονες: Τη γεωγραφία, την πολιτική και την οικονομία. Όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά…
Οπότε, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να ενεργοποιήσει την επιθετική πολιτική που εμπνεύστηκε ο ίδιος (ή πείστηκε πως θα αποδειχθεί σωτήρια) και αφορά επιθετικούς δασμούς στις χώρες που εξάγουν στις ΗΠΑ, είχε στο μυαλό του κάτι συγκεκριμένο και την ίδια στιγμή αφηρημένο κατά μία έννοια: Να φέρει πίσω στη χώρα του την παραγωγή της βιομηχανίας. Ταυτόχρονα, επιδιώκει να προσαρμόσει την ισοτιμία του δολαρίου, σε σχέση με το ευρώ, τη στερλίνα και το γεν, έτσι ώστε η αγορά από τις ΗΠΑ να γίνει πιο δελεαστική στον υπόλοιπο πλανήτη.
Κανένας από τους οικονομολόγους-αναλυτές με στιβαρό δημόσιο λόγο πάντως, δεν έχει πειστεί πως μπορεί να γίνει αυτό. Και πως μπορεί να χάσει την κυριαρχία του το κινέζικο μοντέλο παραγωγής και η Κίνα συνολικά, με την οποία έχει ξεκινήσει ήδη μία μάχη ποινών, αντιποίνων και εσχάτως εξαιρέσεων, που καθημερινά αποκτά νέα δεδομένα. Καθημερινές είναι επίσης και οι εξελίξεις στις τελωνειακές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή τη στιγμή επικρατεί το «πάγωμα των 90 ημερών» κι ένα είδος επαναδιαπραγμάτευσης.
Όπως και να έχει, όπως κι αν καταλήξει η κατάσταση, η αύξηση στους φόρους ξένων αγαθών στην άλλη άκρη του Ατλαντικού που πρόκειται να επικρατήσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, έχει αντίκτυπο στο πρωτάθλημα χόκεϊ επί πάγου του Καναδά, στις συνεργασίες επαγγελματικών ομάδων και αρχών με την Κίνα και το Μεξικό. Το πρόβλημα φθάνει μέχρι τα εργοστάσια παραγωγής αθλητικών ειδών σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας και περνά μέσα από τα στενά του Μάντσεστερ.
Ένα παράδειγμα με το νέο πρόβλημα της Γιουνάιτεντ
Η εκπρόσωπος της INEOS Group, αποτύπωσε με προβληματισμό και με μία χαρακτηριστική έκφραση τα νέα δεδομένα. Η διαφορά που αυτά θέτουν «είναι τόσο μεγάλη όσο αυτή της ζωής με τον θάνατο», δήλωσε η Λιν Κάλντεν στο BBC, με τη ματιά του ανώτατου στελέχους του βρετανικού πολυεθνικού ομίλου, που δραστηριοποιείται κυρίως στη βιομηχανία πετροχημικών και προϊόντων πετρελαίου και ανήκει στον Σερ Τζιμ Ράτκλιφ. Τον άνθρωπο δηλαδή, ο οποίος έχει τον ρόλο του προέδρου στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, αλλά είναι κάτοχος του δεύτερου μεγαλύτερου πακέτου μετοχών (28,94%). Το πλειοψηφικό μέρος αυτών ανήκει στην οικογένεια Γκλέιζερ με έδρα τη Νέα Υόρκη.
Έτσι όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε την αύξηση των δασμών και ονόμασε εκείνη τη στιγμή «Μέρα Απελευθέρωσης», η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ απέκτησε ένα νέο πρόβλημα.
Η INEOS Group έχει έδρα το Λονδίνο, αλλά τα εργοστάσιά της είναι στη Γαλλία. Δύο χώρες που ανήκουν στο πλαίσιο του Τραμπ περί σφοδρής αύξησης του συντελεστή δασμών. Οι εξαγωγές της INEOS στις ΗΠΑ φθάνουν σχεδόν στο 1/5 της παραγωγής της, ενώ το πρόβλημα εκτοξεύεται από τη στιγμή που, όπως θυμίζει επίσης στο BBC ο ειδικός σε οικονομικά θέματα γύρω από το ποδόσφαιρο, Κίραν Μαγκουάιρ, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
Ως εκ τούτου, «τα δάνεια της, που είναι ύψους 650 εκατομμυρίων δολαρίων, αν οι δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ έχουν θετικό αντίκτυπο στο δολάριο, αυτό σημαίνει ότι η αξία αυτών των δανείων με όρους στερλίνας θα αυξηθεί και αυτό θα μπορούσε να πλήξει την Γιουνάιτεντ». Σε επίπεδο μάλιστα που ίσως θα πρέπει να επαναδιαπραγματευτεί μέχρι και τη βιωσιμότητά της ως οργανισμός! Πράγμα που σημαίνει πως οι δασμοί αγχώνουν τον Ράτλιφ, αλλά πιέζουν εξαντλητικά και τους Γκλέιζερ.
Από τα μπαλάκια του γκολφ στα «πορτοφόλια» των φιλάθλων
Ο κόσμος μας είναι πλέον υπερσυνδεδεμένος. Μία πληροφορία φθάνει από την Άπω Ανατολή στην Άγρια Δύση και από το βορειότερο σημείο της Ευρώπης (Ακρωτήριο Νόρντκιν) μέχρι το νοτιότερο της Αφρικής (Ακρωτήριο Αγκούλιας) πριν καλά καλά ανοιγοκλείσει κανείς τα μάτια του.
Με την ίδια ταχύτητα, αλλά με ακόμα μεγαλύτερο «κραδασμό» φθάνει σε κάθε γωνιά και κάθε οικονομικό μέτρο (όπως οι δασμοί στην προκειμένη περίπτωση), ειδικά από τη στιγμή που ενεργοποιείται από την Κυβέρνηση των ΗΠΑ. Η περίπτωση της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι ένα απλό παράδειγμα. Δεν είναι το μόνο, ούτε το πιο χαρακτηριστικό του προβλήματος που δημιουργείται.
Τη μέρα που ο Ντόναλντ Τραμπ (3 Απριλίου) ανακοίνωσε τα μέτρα με τρόπο που τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του ορίζουν, η μετοχή της Nike και της Under Armor κατέρρευσε! Εταιρείες αθλητικού τύπου με αυτή τη δυναμική δεν είναι δυνατόν να μείνουν ανεπηρέαστες. Άλλωστε η γραμμή παραγωγής τους βρίσκεται στην Ταϊβάν, στο Πακιστάν, στο Βιετνάμ. Δεν βρίσκεται στη Νεμπράσκα, στο Αϊντάχο ή στη Βόρεια Ντακότα.
Συνολικά η νέα συνθήκη λοιπόν, αναμένεται να επηρεάσει ορατά τις τιμές που θα πρέπει να πληρώσει ένας φίλαθλος για να αγοράσει τη φανέλα της αγαπημένης του ομάδας. Διότι, θα αλλάξει ο τρόπος των εμπορικών συναλλαγών, θα αναζητηθούν εναλλακτικές, αλλά το θέμα είναι ότι τα εισαγόμενα προϊόντα από την Κίνα και το Βιετνάμ (όπου παράγεται το μεγαλύτερο μέρος του αθλητικού εξοπλισμού) θα κοστίζουν ακριβότερα. Κι αν αυτή η κατάσταση επιβαρύνει σημαντικά ακόμα και τα πιο πλούσια κλαμπ του πλανήτη (τους Ντάλας Καουμπόης του NFL ή την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ) και τους συνταξιούχους που παίζουν γκολφ και θα ακριβύνουν τα μπαλάκια, τότε σκεφτείτε την έκταση στο δεύτερο επίπεδο, αλλά και στη λαϊκή βάση του αθλητισμού. Στα μικρά σωματεία, στα αθλητικά σχολεία ή σε ατομικό επίπεδο ενός ερασιτέχνη αθλητή.
Οι δασμοί ισχύουν σε προϊόντα, όχι σε υπηρεσίες (ακόμα)
Την ώρα λοιπόν που οι μπάλες και οι ρακέτες θα νιώθουν την πίεση και εταιρείες που στηρίζουν την επιβίωσή τους σε αυτή την αγορά θα δυσκολευτούν σε υπέρτατο βαθμό, δεν συμβαίνει το ίδιο με τις υπηρεσίες. Όπως οι τηλεοπτικές μεταδόσεις αγώνων για παράδειγμα.
Ένα πεδίο που επικεντρώνεται στην τεχνολογία βέβαια, που επίσης εισάγεται από την Ασία. Άρα το κόστος παραγωγής οπτικοακουστικού υλικού θα αυξηθεί, κάτι που δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ.
Η αγγλική Premier League προσφέρει στο αμερικάνικο δίκτυο NBC το δικαίωμα να μεταδίδει τους αγώνες στα κανάλια της, σε μία συμφωνία 2 δισεκατομμυρίων λιρών. Επειδή, όπως εξηγεί και πάλι ο Μαγκουάιρ στο BBC «αυτό θεωρείται υπηρεσία και όχι προϊόν, οι δασμοί δεν ισχύουν. Ως εκ τούτου, δεν θα πρέπει να υπάρχουν συνέπειες, εκτός εάν υπάρξει κάποια μορφή κλιμάκωσης στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ».
Αυτή η πιθανότητα κλιμάκωσης των εμπορικών σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και του υπόλοιπου πλανήτη, αρχίζει να προβληματίζουν μέχρι και Σεΐχηδες από τη Μέση Ανατολή, ενώ δεν αποκλείεται να επηρεάσουν «συντριπτικά» και δύο από τις σπουδαιότερες αθλητικές διοργανώσεις που… πλησιάζουν.
Ο συνδεδεμένος κόσμος: Η Μέση Ανατολή και οι αθλητικές εμπλοκές της
Επιστρέφοντας στις 3 Απριλίου, με το που ο Τραμπ έκανε τις ανακοινώσεις του και οι μετοχές των αμερικανικών κορυφαίων εταιρειών αθλητικής ένδυσης έπαιρναν τον... κατήγορο στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, στις Xώρες του Κόλπου (Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ) οι γενικοί δείκτες είχαν κι εκεί αρνητικό πρόσημο. Κι αυτό λόγω των ανησυχιών ότι οι αμοιβαίοι δασμοί των ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τις εμπορικές εντάσεις παγκοσμίως και να οδηγήσουν σε μαζική ύφεση.
Ενδεικτικά, εκείνη τη μέρα ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης της Σαουδικής Αραβίας υποχώρησε κατά 0,4%. Η Εθνική Τράπεζα της Σαουδικής Αραβίας υποχώρησε 1,5%. Η Saudi Aramco, ο πετρελαϊκός κολοσσός, κατά 0,8%.
Οι τιμές του πετρελαίου αποτελούν σημαντικό παράγοντα στις χρηματοπιστωτικές αγορές του Κόλπου και έχουν μειωθεί έως και 3% εν μέσω των φόβων ότι οι εμπορικές εντάσεις θα περιορίσουν την οικονομική ανάπτυξη και θα μειώσουν τη ζήτηση καυσίμων. Μόνο που το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τα τελευταία χρόνια δεν ασχολούνται μονάχα με ορυκτά καύσιμα. Κάνουν γιγαντιαίες επενδύσεις στον παγκόσμιο αθλητισμό. Όχι απλώς υπογράφοντας στα πρωταθλήματα των χωρών μεγάλα αστέρια του παγκόσμιου αθλητισμού (Κριστιάνο Ρονάλντο), αλλά και επενδύοντας εκτός των συνόρων. Αγοράζοντας ομάδες (όπως η Qatar Sports Investments την Παρί Σεν Ζερμέν και το Abu Dhabi United Group την Μάντσεστερ Σίτι) ή κάνοντας συνεργασίες στην Αμερική (Emirates NBA Cup) και στην Αγγλία (Emirates FA Cup), διοργανώνοντας αγώνες UFC (Ντουμπάι) ή Grand Prix της Formula 1 (Μπαχρέιν, Κατάρ, Άμπου Ντάμπι).
Η FIFA, ο ρόλος του Ινφαντίνο και το τελευταίο show στο Λος Άντζελες
Και μέσα σε όλο αυτό το «περιβάλλον» πλησιάζει και το FIFA World Cup 2026 (Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου), που συνδιοργανώνεται από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Μεξικό. Αυτή η συνεργασία, λόγω της «ιδιαίτερης φύσης» των τριών χωρών, συγκεντρώνει αρκετούς συμβολισμούς, επαναφέρει έννοιες όπως ο οικονομικός ρατσισμός και κινδυνεύει να γίνει ένας «νεόδμητος» χώρος πολιτικής αντιπαράθεσης.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη ξεκαθαρίσει τη θέση του και τη… γεωγραφία που έχει στο μυαλό του. Από την πρώτη του κιόλας θητεία διατύπωσε τι νιώθει για το Μεξικό και πλέον έχει ενημερώσει το κοινό πως θεωρεί τον Καναδά πολιτεία των ΗΠΑ -και όχι ανεξάρτητο κράτος.
Η FIFA θα βρεθεί μοιραία σε δύσκολη θέση, αλλά έχει αρχίσει προ πολλού τις επαφές της με τον Τραμπ. Άλλωστε, ο πρόεδρος της διεθνούς ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, Τζιάνι Ινφαντίνο, ήταν ένας από τους εκλεκτούς καλεσμένους του «Πλανητάρχη» τον Γενάρη στην τελετή ορκωμοσίας στον Λευκό Οίκο. Κάποιοι θεώρησαν πως η παρουσία του στην Ουάσινγκτον είχε να κάνει με την οριστική ένταξη της παγκόσμιας αρχής ποδοσφαίρου στο γκρουπ της νέας αμερικάνικης ολιγαρχίας.
Τι γίνεται όμως, με την τεράστια χορηγία της Kia-Hyundai, του νοτιοκορεάτικου «κολοσσού» της αυτοκινητοβιομηχανίας, τον οποίο ο Τραμπ παραδοσιακά έχει στο στόχαστρο;
Η Kia-Hyundai τον Μάρτιο του 2023 επέκτεινε τη συνεργασία της με την FIFA μέχρι το 2030. Πράγμα που σημαίνει ότι το 2026 στις ΗΠΑ, στο Μεξικό και στον Καναδά θα έχει κεντρικό ρόλο στις εξελίξεις. Και ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι ακόμα Πρόεδρος των ΗΠΑ (λογικά)!
Όπως θα είναι και το 2028. Έτος που το Λος Άντζελες θα διοργανώσει τους Ολυμπιακοί Αγώνες, λίγο καιρό πριν ο εκκεντρικός δισεκατομμυριούχος που παίζει τον ρόλο του «Πλανητάρχη» αποσυρθεί από την κεντρική πολιτική σκηνή ολοκληρώνοντας την δεύτερη και τελευταία του θητεία στον Λευκό Οίκο.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Με επικεφαλής Ιρανό παγκόσμιο πρωταθλητή το ελληνικό ταεκβοντό μέχρι το 2028!
